Gelecek yılın sonuna kadar Türkiye genelinde tüm vilayet ve ilçelerde 7 bin noktada hayata geçirilecek depozito iade noktaları sayesinde yılda 20 milyar adet içecek atığının dönüştürülmesi ve iktisada 5 milyar liralık yarar sağlanması hedefleniyor. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca belirlenen ve makul bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen eserlerin tüketilmesi sonrasında iade alınması ve depozito bedelinin geri ödenmesine dayanan Depozito İdare Sistemi’nin gelecek yılın sonuna kadar 7 bin noktada hayata geçirilmesi planlanıyor.
Çalışmaları Türkiye Çevre Ajansı tarafından yürütülen ve depozito iade sistemi olarak da bilinen uygulamayla Türkiye’de cam, plastik ve alüminyum üzere yıllık tüketilen 20 milyar adet içecek ambalajının tamamının dönüştürülmesi hedefleniyor.
Depozito İdare Sistemi’nin hayata geçirilmesiyle 37 bin ton sera gazı azalımı sağlanması hedeflenirken, güçten 1,3 milyar kWh, petrolden 3,6 milyon varil tasarruf edilmesi bekleniyor. Sistemin ülkeye 20 yılda 100 milyar liralık ekonomik yarar sağlaması ve 20 bin istihdam oluşturması öngörülüyor.
Yüzde 60’lık geri kazanım
Sıfır Atık Projesi çatısı altında uygulanan tüm çalışmalarla 2017 yılında yüzde 13 olan geri kazanım oranı yüzde 27,2’ye çıkarılırken, 2023’te bu oranın yüzde 35’e, 2035’te ise yüzde 60’a yükseltilmesi hedefleniyor.
2 milyon ton plastik atığı çöpten kurtaracak
Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği (GEKADER) Başkanı Fatih Eren, Avrupa’nın birçok ülkesinin depozito iade sistemiyle önemli manada muvaffakiyet elde ettiğini belirterek, Hollanda, Almanya ve İngiltere başta olmak üzere birçok ülkenin çöp toplama alanlarını kapattığını, çok sayıda ülkenin meskenden çıkan tüm atıkları yerinde ayrıştırarak geri dönüşüm tesislerine gönderdiğini söyledi. Cam şişelerin 50, pet şişelerinin ise 25 kereye kadar geri dönüşümle yine kullanılabildiğini lisana getiren Eren, “Sistemle vatandaşlar gibi plastik üreticileri de kazanacak. Sera gazı salımı azalacak, iklim değişikliği ile mücadelede etkin bir rol oynayacak. Uygulama yaygınlaştığında çöp depolama alanına giden plastik atık miktarında 2 milyon tonu bulabilecek azalma olacak. Yani 2 milyon ton plastik atığı çöpten kurtaracak” formunda konuştu.
Hem etraf hem de endüstrici kazanacak
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Lideri Yavuz Eroğlu, plastik, cam, metalalüminyum ve karton atıkların çöpe değil, geri dönüşüme gitmesini sağlayacak sistemin gelecek yıl devreye gireceğini belirterek, “Çevresel sorunların azaltması beklenen Depozito Yönetim Sistemi’nin geri dönüşüm sektöründeki yatırımları hızlandırması bekleniyor” dedi. Sistemin çevreyi korurken iktisada katkı sağlayacağını lisana getiren Eroğlu, başarılı olunması halinde Türkiye’de her yıl 1,2 milyon ton ek atığın oluşmasının önüne geçileceğini vurguladı.
